ސުވާލު: ޙައިޟުވެރިޔާ ނުވަތަ ނިފާސްވެރިޔާގެ ކިބައިން ރަމަޟާންމަހު ގެއްލިގެންދާ ރޯދަ ގަޟާކުރުމުގެ ކުރިން، އޭނާ ހިފަންވީ ޝައްވާލުމަހުގެ ހަރޯދަތޯ؟ ނުވަތަ އޭނާ އިސްކުރަންވީ ޤަޟާކުރަންޖެހިފައިވާ ފަރުޟުރޯދަތައްތޯ؟ މި ދެގޮތުން އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތަކީ ކޮބައިތޯ؟
ޖަވާބު: الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِيْنَ. وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى أَشْرَفِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِيْنَ. نَبِيِّنَا وَحَبِيْبِنَا وَقُدْوَتِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الِّدْينِ. أَمَّا بَعْدُ
ޤަޟާކުރަންޖެހޭ ފަރުޟުރޯދަތަކެއް ހުއްޓައި ސުންނަތްރޯދަ ހިފުމާއި ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިންގެ ދެ ރައުޔެއް އައިސްފައިވެއެވެ.
ޤަޟާކުރަންޖެހޭ ފަރުޟުރޯދަތަކެއް ހުއްޓައި ސުންނަތްރޯދަ ހިފުމާއި ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިންގެ ދެ ރައުޔެއް އައިސްފައިވެއެވެ.
ފުރަތަމަ ރައުޔު: ފަރުޟުރޯދަ ޤަޟާކުރުމުގެކުރިން ސުންނަތް ރޯދަ ހިފުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. އެހެނީ ފަރުޟަށްވުރެ ސުންނަތަށް އިސްކަން ނުދެވޭނެއެވެ.
ދެވަނަ ރައުޔު: ފަރުޟުރޯދަ ޤަޟާކުރުމުގެ ކުރިން ސުންނަތް ރޯދަ ހިފުމަކީ ހުއްދަކަމެކެވެ. އެހެނީ ފަރުޟު ރޯދަ ޤަޟާކުރުމުގެ ވަގުތު އަނެއް ރޯދަމަހާއި ހަމައަށް ދެމިގެންދެއެވެ.
ދެން އުފެދޭ ސުވާލަކީ މި ދެރައުޔުން، ރަނގަޅީ ކޮންރައުޔެއްތޯއެވެ؟ އާދެ، އަޅުގަނޑަށް ބޮޑަށް ބުރަވެވެނީ ދެވަނަ ރައުޔަށެވެ.
ސަބަބު: ފަރުޟު ނަމާދެއްގެ ވަގުތުވެފައި އޮއްވައި، ވަގުތު އޮވެއްޖެނަމަ އެފަރުޟު އަދާކުރުމުގެ ކުރިން ސުންނަތް ނަމާދެއް ކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެކެވެ. ފަރުޟަށްވުރެ ސުންނަތަށް އިސްކަން ނުދެވޭނީ ފަރުޟު އަދާކުރާނޭ ވަގުތެއް ނެތްނަމައެވެ. ހަމަ މިގޮތަށް ރޯދަވެސް ފަރުޟުރޯދަ ޤަޟާކުރާނޭ ވަގުތު އޮވެއްޖެނަމަ، އެފަރުޟުރޯދަ ޤަޟާކުރުމުގެ ކުރިން ސުންނަތްރޯދަ ހިފުން ހުއްދަވާނެއެވެ. ނަމަވެސް އެ ފަރުޟުރޯދަ ޤަޟާކުރާނޭ ވަގުތުނެތްނަމަ، ފަރުޟަށްވުރެ ސުންނަތް ރޯދައަށް، އިސްކަން ނުދެވޭނެއެވެ.
މިސާލު: މީހަކު ޤަޟާކުރަންޖެހިފައި އޮތީ 8 ރޯދައެވެ. އެހެންވެއްޖެނަމަ، ޝަޢުބާންމަހުގެ 20 ނުވަތަ 21 ޖެހެންދެން އޭނާއަށް ސުންނަތް ރޯދަ ހިފިދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ޝައުބާންމަހުގެ 20 ނުވަތަ 21 ޖެހުމަށް ފަހު އޭނާއަށް ސުންނަތް ރޯދަ ނުހިފޭނެއެވެ. އެހެނީ އޭނާ ޤަޟާކުރަންޖެހިފައިވާ 8 ރޯދަ ހިފުމަށް، އޭނާއަށް އިތުރުވަގުތެއް ނެތެވެ.
މިހާ ހިސާބަށް، މިވާހަކަ ދެކެވުނީ ފަރުޟުރޯދަ ޤަޟާކުރުމުގެ ކުރިން ސުންނަތްރޯދަ ހިފުމުގެ ޙުކުމާއި ބެހޭގޮތުންނެވެ. އާދެ، ހުއްދަތޯ ނުވަތަ ހުއްދަނޫންތޯއެވެ. ކުރީގައިވެސް ބަޔާންކުރި ފަދައިން އަޅުގަނޑަށް ބުރަވެވެނީ ހުއްދަ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް މިދެގޮތުން އެންމެ އައުލާކަންބޮޑީ(އެންމެ ރަގަޅީ)، ކޮންގޮތެއް ތޯއެވެ؟ ޖަވާބު: އެންމެ ރަގަޅީ ފުރަތަމަ، ފަރުޟުރޯދަ ޤަޟާކުރުމެވެ.
ސަމާލުކަމަށް: މަތީގައި ބަޔާން ކުރެވިފައިވާ ސުންނަތްރޯދަތަކުގެ ތެރޭގައި ޝައްވާލުމަހުގެ 6 ރޯދަ ނުހިމެނޭނެއެވެ. އެހެނީ ޝައްވާލުމަހުގެ 6 ރޯދަ، އެހެން ސުންނަތްރޯދަތަކާއި ތަފާތެވެ. ޝައްވާލުމަހުގެ 6 ރޯދައާއި ބެހޭގޮތުން ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ޙަދީޘްފުޅުކުރައްވަވާފައިވެއެވެ. مَنْ صَامَ رَمَضَانَ وَ أَتْبَعَهُ سِتًّا مِنْ شَوَّالَ كَانَ كَصِيَامِ الدَّهْرِ "ރަމަޟާންމަހު ރޯދަ ހިފުމަށްފަހު، ޝައްވާލުމަހު ހަ ރޯދަ ހިފައިފިމީހާ މުޅިއަހަރު ރޯދަހިފި ފަދައެވެ."
މި ޙަދީޘްފުޅުގައި އައިސްފައި މިވަނީ ރަމަޟާންމަހުރޯދަ ހިފުމަށްފަހު ޝައްވާލުމަހުގެ 6 ރޯދަހިފާ މީހެއްގެ ވާހަކައެވެ. އެހެންކަމުން ރޯދަޤަޟާކުރަން ޖެހިފައިވާ މީހާ، މުޅި ރަމަޟާންމަހުރޯދަ ހިފިކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ. އޭނާ ރޯދަ ޤަޟާކުރުމުގެ ކުރިން ޝައްވާލުމަހުގެ 6 ރޯދަ ހިފިކަމުގައިވިޔަސް، ޙަދީޘުގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޘަވާބެއް އޭނާއަކަށް ނުލިބޭނެއެވެ. އޭނާއަށް ލިބޭނީ ސުންނަތް ރޯދައެއް ހިފުމުގެ ޘަވާބެވެ.
ޙަދީޘްގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޘަވާބު ލިބޭނީ ރޯދަ ޤަޟާކުރުމަށްފަހު ޝައްވާލުމަހުގެ 6 ދުވަހު ރޯދަ ހިފުމުންނެވެ. ޝައްވާލުމަހުގެ، ކޮންމެ 6 ދުވަހަކު ހިފިއަސް، އެމަހުގެ 6 ދުވަހު ރޯދަހިފިކަމަށްވާނެއެވެ. ފުރަތަމަ 6 ދުވަހު ހިފުން ލާޒިމުވެގެނެއް ނުވެއެވެ. وَاللهُ أَعْلَمُ
ޖަވާބު ދިނީ: މުޙައްމަދު ޝަމްޢޫން
shukuriyyaa varah bodah, varah saafu koh javaabu dheefaaa meeni, jaza akallah khair,
ReplyDeletegud
ReplyDeleteummul mu'mineen aishaa RA... shaubaan mahaa jehendhen farz roadha las kurevvevi.ehen veema javaabugai thiya vidhaalhuvaa gothun nama,mulhi aharuge savaabu nulibeyne, dhen e furihama savaabu nulibeyne nama lasnukurevvees kamah gabool kureveneee...
ReplyDeleteassalaamualikum. ragalhu vaahaka eh. thiya hadees kuthubu sittaa ge therein sunan tirmizee fiyavaa ehen hurihaa fothehgai vaaridhu vefai vey. ekamaku kollan beynun vaa suvaalakee thiya akhaa 1 faharuves e hadeesah bellevinthoa? ekamana roadha nuhippevi sababu hama e hadees thakugai bayaan kuravvavaafai vey. dhevana suvaalakee ekamanaa ramadan mahuge roadha gadaa kurevvevumuge kurin,shavvaal mahuge 6 dhuvahu roadha hippevikan saabithu vefai eba oiy thoa sahha hadeesakun? alhugadah fenifa eh neiy. adhi mikamaa alhugadu sheikh waheed abdhussalaam baalee aa suvaalu kurmun sheikh ves vidhaalhuvee saabithu vefai neh kamah. saabithu vefai ovejjeyya alhugadah dhannavai dhinun edhen. eyrun alhugadu, alhugaduge rauyu badhalu kuraanan insha Allah.
ReplyDeletekon daleeleygey macha binakoh savaabu nulibey neyey thibuni.
ReplyDeleteassalaamualikum. thibeyfulhaa matheegai vaa liyun ragalhah kiyuvvi nama daleel fenivadaigaathees. dhen alhugadah ragalhu thiya'ee kon beyfulheh kan reechah bayaan koffa dhen munaaqashaa kuravvan ulhuviyyaa. mi comment mi annanee saudhi arabiage ip addrehakun kan alhugadah eba egey. dhen adhi ithuru referensakah thibeyfulhaa beynunve vadaigannavanyaa zaadul mustaqni ge sharahaigai sheikh usaimeen rahimahullah vidhaalhuvefaivaa basfulhuthah bellevun edhen. adhi mi maqaamugai hadhaan koh dheyn beynun vey, evves haaleggai savaabu muthlaqkoh alhugadu nafee nukuraakan insaafu veri thilafathegge veriakah egilavvaanekan mi liyun kiyuvvumah fahu. alhugadu bayaan koffai vaanee e hadeesge dhashah eyna nuvanaaneyey. dhen alhugadu ehen buni sababu alhugaduhithun dhivehi bas ragalhah dhanelavvaa, insaafuveri komme beyfulhakah ves egilavvaa varah saafukoh alhugadu vaane liyumuga bayaan koffa. dhen othee thibeyfulhaa alhugaduge rauyaa ebbasvun alhugadu laazimeh nukuran. ekamaku kureegaves bayaan koffai vaane fadhain alhugadah seedhaa dhaleel thah dhakkavaifiyyaa insha Allah alhugadu mi qaulun rujoo'a vaanan. akheeran uzakkirukum annanee uhibbukum fillah.
ReplyDelete